بیماری بری بری چیست؟
بیماری بری بری اختلالی است که در اثر کمبود تیامین یا ویتامین ب ۱ ایجاد می‌شود بیماری بربری یکی از شرایط جدی تهدیدکننده حیات است که مهم‌ترین علت آن کمبود ویتامین ب 1 است…تیامین ماده مغذی اساسی بدن است که افراد آن را از طریق رژیم لاغری و رژیم غذایی به دست می‌آورند. این ماده در بسیاری از کارکردهای بدن نقش دارد ازجمله:
- تجزیه کربوهیدرات
- انقباض عضلات
- هدایت در سلول‌های عصبی
- ایجاد گلوکز
- ایجاد اسیدهایی که به هضم غذا کمک می‌کنند
کمبود شدید تیامین ممکن است بدن را از انجام صحیح این عملکردها بازدارد. بخشی که بری بری را خطرناک می‌کند این است که تیامین در مدت‌زمان کمی در بدن به‌طور کامل تخلیه می‌شود. تنها دو تا سه هفته طول می‌کشد که ذخایر تیامین در بدن به‌طور کامل تخلیه شوند. تیامین به‌طور طبیعی در غلات و غذاهای تازه، به‌خصوص آرد کامل، گوشت تازه، حبوبات، سبزی‌ها، میوه‌ها و شیر وجود دارد؛ بنابراین، بری‌بری در افرادی بروز می‌کند که این غذاها را به دلایل مختلف، چون فقر و قحطی، از غذای رژیمی خود حذف کرده یا میزان آن‌ها را از مقدار مورد نیز بدنشان کم کرده‌اند. بری‌بری می‌تواند همچنین در افرادی که از برنج سفید که حاوی تیامین است، استفاده می‌کنند دیده شود. این بیماری در قرن نوزدهم و قبل از آن، در کشورهای آسیایی که برنج سفید را به‌عنوان غذای اصلی خودمصرف می‌کردند شایع بود. افراد الکلی دارای رژیم غذایی نامناسب و نوزادان شیرخواری که مادر آن‌ها دچار کمبود تیامین هستند نیز در معرض ابتلا به بری‌بری قرار دارند. همچنین در گوشت برخی ماهی‌ها آنزیم تیامیناز وجود دارد که موجب از بین رفتن تیامین می‌شود. این آنزیم با پختن ماهی از بین می‌رود، ولی مصرف خام آن در کشورهایی چون ژاپن می‌تواند موجب بری‌بری شود. دو شکل اصلی بری بری وجود دارد:
- بری بری مرطوب: که عمدتاً بر سیستم قلبی عروقی تأثیر می‌گذارد و باعث گردش خون ضعیف و ایجاد مایعات در بافت‌ها می‌شود.
- بری بری خشک که در درجه اول بر سیستم عصبی تأثیر گذاشته و منجر به تخریب اعصاب می‌شود. دژنراسیون به‌طورمعمول در پاها و بازوها شروع می‌شود و ممکن است منجر به آتروفی عضلات و از بین رفتن رفلکس‌ها شود.
نشانه‌های کمبود ویتامین ب 1 چیست؟
ضربان قلب، با مشخص کردن تعداد دفعات تپیدن قلب در طول یک دقیقه مشخص می‌شود و میزان تیامین موجود در بدن می‌تواند باعث تغییر آن شود. کمبود تیامین موجب پایین آمدن سرعت ضربان قلب می‌شود. خارج شدن سرعت ضربان قلب از حالت معمول و پایین آمدن آن می‌تواند باعث خستگی مفرط، گیجی و افزایش احتمال بیهوشی شود. تیامین یا همان ویتامین ب 1 یکی از ضروری‌ترین ویتامین‌ها برای بدن شماست. تیامین محلول در آب است؛ بنابراین بدن شما برای مدت طولانی آن را ذخیره نمی‌کند. برای جلوگیری از کمبود تیامین، شما نیاز به مصرف منظم آن دارید. شما می‌توانید به‌اندازه کافی نیاز بدن به تیامین را از طریق خوردن غذاها برطرف کنید. بهترین منابع غذایی حاوی تیامین عبارت‌اند از غلات غنی‌شده، برنج سفید، ماهی قزل‌آلا، مغزها، دانه‌های خوراکی و لوبیای سیاه. تیامین در بسیاری از مولتی‌ویتامین‌ها نیز موجود است. مردان روزانه به ۱٫۲ میلی‌گرم و زنان به ۱٫۱ میلی‌گرم تیامین نیاز دارند. اگر باردار باشید، این میزان به ۱٫۴ میلی‌گرم می‌رسد. افرادی که بیشتر در معرض خطر کمبود این ویتامین قرار دارند عبارت‌اند از:
- افراد دارای سوءمصرف الکل
- افراد دارای بری بری ژنتیکی
- کسانی که پرکاری تیروئید (غده تیروئید بیش‌فعال) دارند
- زنان دارای تهوع و استفراغ شدید در دوران بارداری
- افرادی که جراحی باریاتریک انجام داده‌اند
- مبتلایان به ایدز
- طولانی شدن اسهال در افراد یا استفاده از داروهای ادرارآور
- افراد تحت دیالیز کلیه
- مادران شیرده در رژیم غذایی خود به تیامین روزانه نیاز دارند؛ بنابراین نوزادانی که شیر مادر آن‌ها یا شیری که می‌نوشند تیامین کافی نداشته باشد در معرض خطر کمبود تیامین هستند.
علت بروز بیماری بری بری چیست؟
علت اصلی بروز این بیماری، مصرف یک رژیم غذایی کم تیامین است. بروز این بیماری در مناطقی که ساکنان آن، به غذاهای غنی از ویتامین دسترسی دارند، مانند برخی از غلات صبحانه و نان ها، بسیار نادر است. این بیماری، بیشتر در مناطقی از جهان شایع است که رژیم غذایی آن ها شامل برنج سفید غنی شده و فرآوری شده است.
مادران شیرده در رژیم غذایی خود به مصرف تیامین به صورت روزانه، نیاز دارند. نوزادانی که شیر مادر یا شیر خشک کم تیامین مصرف می کنند، در معرض کمبود تیامین قرار دارند. کمبود تیامین می تواند باعث بروز این بیماری در این افراد شود.
علائم بیماری بری بری
واضح‌ترین علائم بیماری بری بری شامل:
- خستگی و مشکلات حافظه: تیامین از مواد غذایی ضروری برای تولید انرژی است. برای همین است که خستگی مداوم می‌تواند یکی از نشانه‌های کمبود تیامین باشد.
- ضعف ماهیچه‌ها و کمبود وزن: هنگامی‌که بدن به‌اندازه کافی تیامین دریافت نمی‌کند، متابولیسم گلوکز تحت تأثیر قرار می‌گیرد و ممکن است درنتیجه آن ضعف عضلانی، خستگی، کاهش حافظه، کاهش وزن و کاهش اشتها را تجربه کنید.
- از دست دادن اشتها: این ویتامین بر هیپوتالاموس مغز؛ غده‌ای که مسئول اشتها و گرسنگی است، تأثیر دارد. با کمبود تیامین، شما دچار کمبود اشتها و احساس سیری می‌شوید.
- ابتلا به دیابت: افراد مبتلابه دیابت نوع ۱ و نوع ۲ احتمالاً دچار کمبود تیامین هستند همچنین ممکن است کلیه مبتلایان به این بیماری، تیامین بیشتری دفع کند.
- مختل شدن رفلکس‌های بدن: از دیگر علائم بیماری بری بری می‌توان به تحت تأثیر قرار گرفتن عصب‌های حرکتی اشاره کرد. کمبود این ویتامین، باعث آسیب دیدن دستگاه عصبی خواهد شد. یکی از نتایج این آسیب، مختل شدن واکنش‌های غیرارادی معمول بدن است. اختلال ناشی از کمبود این ویتامین بیشتر در زانو، مچ پا و عضله‌های سه سر مشاهده می‌شود. طولانی شدن مدت‌زمان کمبود این ویتامین می‌تواند منجر به از بین رفتن هماهنگی و تناسب، میان قسمت‌های مختلف بدن شود و فعالیت‌هایی چون راه رفتن تحت تأثیر قرار بگیرند.
چگونه از ابتلا به بیماری بری بری جلوگیری کنیم؟
برای پیشگیری از بروز به این بیماری، از رژیم غذایی غنی و متعادل استفاده کنید. برای پیشگیری از بروز این بیماری، رژیم غذایی شما باید شامل غذاهای غنی از تیامین باشد. برخی از مواد غذایی حاوی تیامین، عبارت اند از:
- ماهی
- گوشت
- لبنیات
- دانه ها
- حبوبات
- گوشت
- غلات کامل
- آجیل و خشکبار
- غلات صبحانه ای که غنی از تیامین هستند.
- برخی از سبزیجات مانند مارچوبه، کدو سبز، جوانه بروکسل، اسفناج و چغندر
پخت یا فرآوری هر یک از غذاهای ذکر شده در لیست بالا، میزان تیامین موجود در آن ها را کاهش می دهد.
اگر به نوزاد خود شیرخشک می دهید، باید مطمئن شوید که شیر خشک مصرفی نوزاد، حاوی مقدار کافی تیامین باشد. همچنین، همیشه مطمئن شوید که شیر خشک نوزادان را از برند ها و فروشگاه های معتبر، خریداری می کنید. با تامین تیامین نوزاد، می توان از ابتلا او به این بیماری پیشگیری کرد.
توجه به این نکته ضروری است که محدود کردن مصرف الکل، خطر ابتلا به این بیماری را کاهش می دهد. افراد دارای اعتیاد به مصرف الکل، میزان تامین کمتری در بدن خود دارند. برای پیشگیری از ایجاد این بیماری، این افراد باید مصرف الکل را ترک کنند.
بیماری بری بری چگونه تشخیص داده می شود؟
برای تعیین اینکه آیا شما مبتلا به این بیماری هستید یا خیر، به انجام یک سری آزمایشات پزشکی نیاز دارید. آزمایش خون و ادرار میزان تیامین موجود در بدن شما اندازه گیری می کنمد. اگر بدن شما در جذب تیامین مشکل داشته باشد، دارای غلظت کم تیامین در خون و غلظت بالایی از این ویتامین در ادرار تان خواهید بود.
