نگاه کلی:
دیابت یک بیماری مزمن و یک اختلال متابولیک است که شاخصهی آن افزایش قند خون است. انسولین هورمونی است که قند خون را تنظیم میکند، دراین بیماران انسولین به طور موثر ترشح نمیشود و یا به طور موثر مورد استفاده قرار نمیگیرد. این بیماران در درازمدت در معرض عوارض سیستمیک مانند عوارض قلب و عروقی، چشمی، عصبی و کلیوی قرار میگیرند.
دیابت نوع یک، یک بیماری مزمن است که پانکراس به خودی خود به میزان کمتری انسولین تولید میکند و یا اصلا انسولین ترشح نمیکند. بیماران مبتلا به دیابت نوع یک نیاز به تزریق روزانهی انسولین دارند.
شایع ترین نوع دیابت، دیابت نوع دو است که معمولا در سنین بالاتر بروز میکند. این بیماری زمانی اتفاق میاقتد که سلولهای بدن به انسولین مقاوم میشوند و یا انسولین کافی تولید نمیشود. در دهههای گذشته شیوع دیابت نوع دو افزایش چشمگیری داشته است.
علائم:
اگر دچار علائم زیر شدید بهتر است با پزشک خود جهت انجام بررسیهای بیشتر مشورت کنید؛
- تکرر ادرار
- بیدار شدنهای مکرر شبانه به دلیل تکرر ادرار
- احساس تشنگی زیاد
- کاهش وزن
- احساس گرسنگی زیاد
- تاری دید
- احساس کرختی و بیحسی انگشتان دست و پا
- احساس خستگی زیاد
- خشکی پوست
- زخمهایی که دیر بهبود پیدا می کنند
- ابتلا به عفونتهای مکرر
تشخیص و درمان:
تشخیص زودهنگام دیابت با انجام آزمایش قند خون است.
یکی از مهم ترین روشهای درمان دیابت نگه داشتن لایف استایل سالم یا روش زندگی سالم است.
بیماران مبتلا به دیابت نوع یک لازم است تا پایان عمر انسولین تزریق کنند.
بیماران مبتلا به دیابت نوع دو لازم است داروهایی مصرف کنند که به کنترل میزان قند خون آنها کمک میکند. متفورمین، سولفونیل اوره ها، مهار کنندههای SGLT-2 از جمله نمونههای پرکاربرد این داروها هستند.
درکنار این داروها این بیماران لازم است داروهایی را جهت کنترل فشار خون و چربی خون نیز مصرف کنند تا ریسک ایجاد عوارض در این بیماران کاهش یابد.
همچنین به این بیماران توصیه میشود در کنار درمانهای دارویی به موارد زیر نیز دقت کنند:
مراقبت و معاینهی روزانه از پا و زخمهای پا
مراجعه به پزشک از نظر بررسی مشکلات کلیوی
مراجعه به چشم پزشک از نظر معاینه ی چشمها
پیشگیری:
تغییرشیوهی زندگی به یک روش زندگی سالم میتواند منجر به جلوگیری و یا تاخیر در بروز دیابت نوع دو شود.
برای جلوگیری از ابتلای به دیابت نوع دو توصیه میشود؛
وزن خود را در محدوده ی ایده آل نگه دارید،
رژیم غذایی سالم داشته باشید و از خوردن غذاهایی با قند و چربی زیاد پرهیز کنید،
روزانه حداقل ۳۰ دقیقه ورزش کنید،
سیگار نکشید.
توصیه هایی ساده و مهم جهت مراقبت از پا در افراد مبتلا به دیابت:
از کفش مناسب استفاده کنید.
معاینهی روزانهی پاها را جدی بگیرید.
با کرم مرطوب کننده هر روز پاها را مرطوب نگه دارید.
از خود درمانی اجتناب کنید.
از برهنه راه رفتن اجتناب کنید، مراقب آسیبهای کوچک به پاهای خود باشید.
در جهت رفع پینهی پا اقدام کنید.
ناخنهای پا را کوتاه نگه دارید ( ۱-۲ میلی متر از ناخن باقی بماند).
اگر زخم پای دیابتی دارید؛ از واکر و عصا استفاده کنید و تا بهبودی زخم از وزن گذاری روی پای خود اجتناب کنید.
پانسمان زخم را روزانه و به طور صحیح تعویض کنید و سعی کنید محل زخم را تمیز نگه دارید.
قطع سیگار، کنترل فشار و چربی خون میتواند درترمیم زخمها موثر باشد.
منبع:
https://www.cdc.gov/diabetes/signs-symptoms/index.html
https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/diabetes