سرطان تیروئید

غده تیروئید یک غده پروانه ای شکل است که در قسمت تحتانی گردن قرار دارد. این غده وظیفه کنترل متابولیسم و سوخت و ساز بدن را به عهده دارد. علاوه بر این، تیروئید هورمون هایی تولید می کند که وظیفه تنظیم دمای بدن ، میزان سوخت و ساز و مصرف اکسیژن را انجام می دهد. سرطان تیروئید زمانی رخ می دهد که سلول های غده تیروئید دچار تغییر یا موتاسیون می شوند. سلول های دارای ناهنجاری شروع به تکثیر می کنند و به تدریج تومور تیروئید را تشکیل می دهند. سرطان تیروئید در صورتی که زودهنگام تشخیص داده شود یکی از قابل درمان ترین انواع سرطان است.

سرطان تیروئید چیست؟

سرطان تیروئید در سلول‌های تیروئید رخ می‌دهد و مربوط به غده کوچکی است که وظیفه کنترل سوخت‌وساز بدن را بر عهده داشته و همچنین به آزادسازی برخی هورمون‌ها در بدن می‌پردازد. این هورمون‌ها در رابطه با تولید انرژی و گرما فعالیت دارند و اکسیژن بدن را تأمین می‌کنند و همچنین ضربان قلب، فشارخون، دمای بدن و وزن شما را تنظیم می‌نمایند.

هنگامی‌که سلول‌های غده تیروئید تغییر کرده و یا جهش پیدا کنند، این سرطان رخ می‌دهد. درواقع سلول‌های غیرطبیعی شروع به تولید و رشد بی‌رویه می‌کنند و درنهایت به شکل یک تومور درمی‌آیند. درصورتی‌که تشخیص سرطان تیروئید در مراحل اولیه انجام شود، به‌راحتی می‌تواند درمان شود.

انواع سرطان تیروئید

محققان تا کنون توانسته اند سرطان تیروئید را به چهار دسته کلی تقسیم بندی کنند:

سرطان تیروئید پاپیلاری

این نوع از سرطان ، شایع ترین گونه در بین انواع سرطان تیروئید است و بیش از 80 درصد موارد به این نوع سرطان مبتلا هستند. تومور غده تیروئید در این گونه سرطان به آرامی رشد می کند اما معمولاً به گره های لنفاوی ناحیه گردن سرایت می کند. با این حال، در این گونه سرطان تیروئید شانس بازگشت و درمان بیماران مطلوب است.

سرطان تیروئید فولیکولار

 این گونه ، در حدود ده الی پانزده درصد از کل موارد ابتلا به سرطان تیروئید را تشکیل می دهد و ممکن است مانند سرطان تیروئید پاپیلاری به گره های لنفاوی گردن سرایت کند. با این حال، احتمال پخش این سرطان از طریق رگ های خونی بیشتر است.

سرطان تیروئید مدولاری

 این سرطان تنها چهار در صد از کل مبتلایان را تشکیل می دهد. تشخیص آن در مراحل اولیه امکان پذیر است چون سبب تولید هورمونی به نام کلسیتونین می شود که پزشکان با مشاهده آن در آزمایش خون متوجه وجود سرطان تیروئید مدولاری می شوند.

سرطان تیروئید آناپلاستیک

این گونه از سرطان تیروئید شدیدترین نوع آن است زیرا به سرعت در سایر بخش های بدن تکثیر می شود و درمان آن به سختی انجام می شود.

علائم سرطان تیروئید

اغلب بیماران مبتلا به سرطان تیروئید معمولاً در مراحل اولیه علائمی از خود بروز نمی دهند و این امر به دلیل این است که این بیماری در مراحل اولیه علائم بسیار کمی درد. با بزرگ شدن تومور و پیشرفت سرطان ، بیماران معمولاً علائم زیر را تجربه می کنند:

• درد گردن و گلو که تا گوش ادامه پیدا می کند
• احساس توده در گردن
• مشکل در بلع
• تغییرات در صدا و خش خش کردن صدا
• سرفه های گاهاً شدید

البته مشاهده علائم ذکر شده همیشه به معنای وجود این سرطان نیست. پس جای نگرانی زیادی وجود ندارد چون گاهی ممکن است توده ها و ورم ناحیه گلو در اثر عفونت های ویروسی یا باکتریایی باشد. در صورت مشاهده این علائم ، در اولین فرصت به پزشک خود مراجعه کنید تا با انجام آزمایشات لازم از بیخطر بودن این علائم اطمینان حاصل کنید.

چه عواملی سبب ایجاد سرطان تیروئید می شوند؟

مانند سایر گونه های سرطان، هنوز علت اصلی ایجاد سرطان تیروئید در افراد ناشناخته است. با این حال ، عواملی وجود دارد که ریسک ابتلا به این سرطان را افزایش می دهند.

سندروم های ژنتیکی ارثی

برخی از انواع سرطان ، در نتیجه انتقال ژن های موتاسیون یافته از والدین ایجاد می شوند. به عنوان مثال، از هر ده مورد مبتلا به سرطان تیروئید مدولاری، دو نفر ژن های جهش یافته را از یکی از والدین خود به ارث برده اند.

کمبود ید در بدن

 ید نقش مهمی در عملکرد غده تیروئید ایفا می کند. در صورتی که در رژیم غذایی میزان ید کافی نباشد ، احتمال بروز سرطان تیروئید افزایش پیدا می کند.

قرار گرفتن در معرض پرتوهای خطرناک

برخی افراد در طول زندگی نیازمند دریافت پرتودرمانی از ناحیه گردن هستند که این امر ریسک ابتلا به سرطان تیروئید را افزایش می دهد.

آیا سرطان تیروئید قابل درمان است؟

سرطان تیروئید معمولاً حتی در موارد پیشرفته قابل درمان است. خوشبختانه به واسطه پیشرفت های علم پزشکی ، روش های جدیدی برای درمان این سرطان به وجود آمده اند که احتمال بهبودی کامل فرد پس از سرطان را فراهم می کنند. گاهی برای درمان این سرطان از تکنیک های جراحی استفاده می شود.

آزمایش خون

 هیچ آزمایش خونی وجود ندارد که بتواند سرطان تیروئید را تشخیص دهد. با این حال ، این آزمایش سطح هورمون ها را می سنجد و عملکرد مناسب غده تیروئید را مشخص می کند.

آزمایش های ژنتیک

 اگر سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان تیروئید وجود داشته باشد ، پزشک از شما می خواهد آزمایشات ژنتیک انجام دهید تا ژن هایی که ممکن است در شما باعث سرطان شوند شناسایی شوند.

عوامل مؤثر در سرطان تیروئید

دانشمندان موفق به کشف چندین عامل خطرکه احتمال ابتلای فرد به سرطان تیروئید را افزایش می‌دهد، شده‌اند.

 جنسیت و سن

بنابر دلایل نامشخص، سرطان تیروئید (مانند تقریباً تمام بیماریهای تیروئید) در زنان حدود 3 برابر بیشتر نسبت به مردان رخ می‌دهد. سرطان تیروئید می‌تواند در هر سنی فرد را مبتلا سازد، اما در زنان (اغلب در دهه‌های 40 و 50 زندگی) زودتر از مردان (معمولاً در دهه های 60 و 70 زندگی) به اوج خطر خود می‌رسد.

یک رژیم غذایی کم ید

سرطان فولیکولار تیروئید در مناطقی از جهان که دارای رژیمهای غذایی کم ید هستند، شایع تر است.

اشعه های رادیواکتیو

قرار گرفتن در معرض اشعه رادیواکتیو  یک عامل خطر ثابت شده برای سرطان تیروئید است. منابع چنین اشعه‌هایی شامل درمانهای پزشکی خاص و اشعه‌های ناشی از حوادث نیروگاه و یا سلاح های هسته ای است. سابقه درمان سر یا گردن با اشعه‌های رادیواکتیو در دوران کودکی یک عامل خطر برای سرطان تیروئید است.

وراثت  و سوابق  خانوادگی