سرطان پروستات بیماریای است که در آن سلولهای بدخیم (سرطانی) در بافتهای پروستات تشکیل میشوند. پروستات غدهای در دستگاه تناسلی مردانه است. این بخش در زیر مثانه و جلوی راست روده (قسمت پایین روده) قرار دارد. این غده قسمتی از مجرای ادرار را احاطه کرده است. غده پروستات مایعی میسازد که بخشی از مایع منی میباشد.(1)
سرطان پروستات (PCa) امروزه دومین سرطان شایع در جهان است، که سالانه تقریباً 400000 نفر در اثر ابتلا به این بیماری میمیرند. عوامل متعددی مانند سن بالا، جهش های ژنتیکی، قومیت، رژیم غذایی یا التهاب در اتیولوژی PCa دخیل هستند. به طور معمول، ژن های BRCA1 و BRCA2 شما را از ابتلا به برخی سرطان ها محافظت می کنند. اما برخی جهش ها در ژن های BRCA1 و BRCA2 از عملکرد صحیح آنها جلوگیری می کند، به طوری که اگر یکی از این جهشها را به ارث ببرید، احتمال ابتلا به سرطان سینه، تخمدان، پروستات و سایر سرطان ها بیشتر میشود.(2)
فیزیولوژی و پاتوفیزیولوژی پروستات
عملکرد اصلی پروستات تولید ترشحاتی است که عملکرد و بقای اسپرم را ممکن می سازد. امروزه PCa، که یکی از شایعترین سرطان هاست. ساختار پروستات از استروما، اپیتلیوم و مجاری ترشحی تشکیل شده است. استروما از سلولها (فیبروبلاست ها، سلول های اندوتلیال مویرگ ها و عروق لنفاوی و سلول های ماهیچه صاف) و ماتریکس خارج سلولی تشکیل شده است. اپیتلیوم پروستات از سلول های (ترشحی، سلول های عصبی غدد درون ریز، میانی، پایه و بنیادی) تشکیل شده است. در مرحله رشد جنینی، رشد پروستات در بلوغ و در طول بزرگسالی، یک تعامل دائمی بین استروما و اپیتلیوم وجود دارد که طی آن هورمونهای آندروژنی و استروژنی فعالیت استروما را تحریک میکنند که باعث تحریک بیشتر رشد و تکثیر اپیتلیوم میشود.(2)اگر هر یک از علائم زیر را دارید، فوراً به پزشک مراجعه کنید:
- تکرر ادرار و گاهی اوقات فوری، به خصوص در شب
- جریان ضعیف ادرار
- احساس درد یا سوزش هنگام ادرار(دیسوریا)
- از دست دادن کنترل مثانه (بی اختیاری ادرار)
- از دست دادن کنترل روده (بی اختیاری مدفوع)
- انزال دردناک و اختلال نعوظ (ED)
- وجود خون در منی (هماتوسپرمی) یا ادرار(هماچوری)
- درد در ناحیه کمریا لگن
به خاطر داشته باشید که این علائم ممکن است ناشی از شرایطی غیر از سرطان پروستات نیز باشد. (3)
تاثیر سبک زندگی
- حفظ وزن سالم
چاقی می تواند یک عامل خطر برای ابتلا به سرطان پروستات تهاجمی باشد. به طور کلی، کاهش وزن و حفظ وزن سالم با افزایش سن می تواند به کاهش خطر ابتلا به سرطان و بسیاری از مشکلات تهدید کننده سلامتی شما کمک کند.
- ورزش منظم
- سبک زندگی نادرست و بی تحرکی اثرات منفی بسیاری را به دنبال دارد. ورزش به شما در دستیابی به وزن سالم، کمک میکند و عملکرد سیستم ایمنی را بهبود بخشیده و التهاب را کاهش می دهد.
- مصرف ویتامین D
اغلب افراد ویتامین D کافی را دریافت نمی کنند. ویتامین D می تواند به محافظت در برابر سرطان پروستات کمک کند .غذاهای غنی از ویتامین D شامل روغن کبد ماهی، ماهی قزل آلا و قارچ ها میباشد. از آنجایی که نور خورشید منبع بهتر و در دسترس تری برای ویتامین D میباشد، بسیاری از کارشناسان توصیه می کنند هر روز 10 دقیقه در معرض نور خورشید قرار بگیرید (بدون ضد آفتاب). پزشکان اغلب مکمل های ویتامین D را توصیه می کنند. با این حال، قبل از مصرف هر گونه ویتامین یا مکمل، باید با پزشک خود صحبت کنید.
- رابطه جنسی
مطالعات نشان میدهند مردانی که رابطه جنسی داشته و فراوانی انزال دارند، تا دو سوم کمتر در معرض ابتلا به سرطان پروستات قرار میگیرند. برخی از کارشناسان این نظریه را مطرح میکنند که انزال بدن را از سموم و سایر موادی که میتوانند باعث التهاب شوند، پاک میکند.(4)
آزمایشات سرطان پروستات
رایج ترین آزمایشات مورد استفاده برای سرطان پروستات عبارتند از:
- آزمایش خون
- معاینه فیزیکی پروستات معروف به معاینه رکتوم دیجیتال یا (DRE)
- اسکن( MRI)
- بیوپسی
تست PSA
آزمایش خون که آزمایش آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) نام دارد، سطح PSA را اندازه گیری میکند و ممکن است به تشخیص زودهنگام سرطان پروستات کمک کند. اگر بالای 50 سال هستید، برای انجام آزمایش PSA اقدام کنید. اگر سطح PSA شما افزایش یافته باشد، ممکن است به شما یک اسکن (MRI) از پروستات پیشنهاد شود تا به پزشکان در تصمیم گیری در مورد نیاز به آزمایشات ومراحل درمان بیشتر کمک کند.(5)
برای انجام آزمایش کلیک کنید